Ҳоҷӣ Юсуф Мирфаёзи Хуҷандӣ олим, сайёҳ, харитакаш ва ҷуғрофидон, аввалин шахсе, ки аз байни аҳолии маҳаллӣ кураи арзро мустақил ихтироъ кардааст. Кураи арз соли 1895 сохта шуда, он аз ҷиҳати илмӣ хеле мукаммал мебошад. Хабари аз байни мардуми маҳаллӣ баромадани чунин як ихтироъкорро то комиссияи олимони дарбори подшоҳи рус мерасонанд. Император Ҳоҷӣ Юсуфро ба қабули хоси худ даъват менамояд. Дар Петербург аввал дониши Хоҷӣ Юсуфро санҷида, баъди ба ақлу заковати закии Хоҷӣ Юсуф Мирфаёзов боварӣ ҳосил кардан, императори рус Николаи II бо тӯҳфаҳои арзанда, ҷомаи фахрии давлатӣ ва медали “Мираб второй степени” сарфароз гардонид. Дар қатори нусхаи кураи арзе, ки аслаш дар Самарқанд аст, дар Осорхонаи таърихии вилояти Суғд медали Ҳоҷӣ Юсуф Мирфаёзов мавҷуд аст, ки соли 1961 ба фонди осорхона ворид гардидааст.
Бояд тазаккур дод, ки Хона-музейи Ҳоҷӣ Юсуф Мирфаёзов дар маркази шаҳри Хуҷанд фаъолият дорад.